NOWELIZACJA PRAWA ENERGETYCZNEGO - ZMIANY PRZEPISÓW W ZAKRESIE KONROLI UKŁADÓW POMIAROWO - ROZLICZENIOWYCH

Ustawą z dnia 26.07.2013 r. (Dz.U. z 2013 r. poz. 984), o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie 11.09.2013 r.  doprecyzowano przepisy regulujące procedurę przeprowadzania przez przedsiebiostrwo energetyczne kontroli układów pomiarowo rozliczeniowych. Zmiany w tym zakresie wyraźnie doprecyzowują zarówno zakres przeprowadzanej kontroli jak i jej przebieg. Do określonego w art. 6 ust. 1 zakresu  przeprowadzanej kontroli dodano "kontrolę legalności pobierania paliw lub energii". Zatem po zmianie przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie przesyłania lub dystrybucji paliw lub energii przeprowadza kontrolę legalności pobierania paliw lub energii, kontrolę układów pomiarowo-rozliczeniowych, dotrzymania zawartych umów oraz prawidłowości rozliczeń.

W art. 6 ust. 2 i 3 doprecyzowano, dość lakonicznie dotychczas określony sposób przystapienia do kontroli i zawiadomienia kontrolowanego. Przepisy w obecnym brzmieniu nakazują kontrolującym doręczenie kontrolowanemu lub osobie przez niego upoważnionej, upoważnienia do przeprowadzenia kontroli oraz okazanie legitymacji służbowej. Określono również sposób postępowania w przypadku nieobecności kontrolowanego. W razie nieobecności kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej, upoważnienie do przeprowadzenia kontroli oraz legitymacja służbowa mogą być okazane innemu pracownikowi kontrolowanego, który może być uznany za osobę, o której mowa w art. 97 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.61) lub przywołanemu świadkowi. W takim przypadku upoważnienie doręcza się niezwłocznie kontrolowanemu, nie później jednak niż trzeciego dnia od dnia wszczęcia kontroli. W tym miejscu muszę przyznać, iż nie do końca rozumiem to odwolanie do art. 97 Kodeksu Cywilnego. Przepis ten stanowi, iż osobę czynną w lokalu przedsiębiorstwa przeznaczonym do obsługiwania publiczności poczytuje się w razie wątpliwości za umocowaną do dokonywania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają dokonywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa. Jak wyraźnie wynika z treści przytoczonego przepisu, domniemacie umocowania dotyczy tylko czynności prawnych dokonywanych z klientami danego przedsiębiorstwa, a cel tego przepisu związany jest ściśle z koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa obrotu. Moim zdaniem uznanie pracownika kontrolowanego za osobę, o której mowa w art 97 kodeksu cywilnego nie daje podstaw do uznania go za osobę upoważnioną do reprezentowania kontrolowanego w zakresie przeprowadzancyh czynności kontrolnych przez przedstawicieli przedsiębiorstwa energetycznego.

Przebieg przeprowadzonej kontroli kontrolujący przedstawia w protokole kontroli, który zawiera w szczególności:
1) wskazanie nazwy albo imienia i nazwiska oraz adresu kontrolowanego;
2) datę rozpoczęcia i zakończenia kontroli;
3) imię, nazwisko i stanowisko służbowe kontrolującego;
4) określenie przedmiotu i zakresu kontroli;
5) opis stanu faktycznego ustalonego w trakcie kontroli;
6) opis załączników;
 7) informację o pouczeniu kontrolowanego o prawie zgłaszania zastrzeżeń do protokołu oraz o prawie odmowy podpisania protokołu.

 Ustawą z dnia 26.07.2013 r wprowadza również zmiany w zakresie uprawnień przedsiębiorstwa energetycznego do wstrzymania dostarczania energii. Temu poświęcony będzie następny post.

NIELEGALNE POBIERANIE ENERGII CZ. 1

Pojęcie "nielegalne pobieranie paliw lub energii" zostało zdefiniowane w ustawie Prawo energetyczne w art. 3 pkt 18, zgodnie z którym nielegalne pobieranie paliw lub energii to pobieranie paliw lub energii bez zawarcia umowy, z całkowitym albo częściowym pominięciem układu pomiarowo-rozliczeniowego lub poprzez ingerencję w ten układ mającą wpływ na zafałszowanie pomiarów dokonywanych przez układ pomiarowo-rozliczeniowy. 

Chciałbym skupić się na ostatniej z wymienionych przesłanek nielegalnego poboru tj. ingerencji w układ pomiarowo rozliczeniowy mający wpływ na zafałszowanie pomiarów dokonywanych przez ten układ.

Jak mówi sama definicja ustawowa, z nielegalnym poborem energii będziemy mieli do czynienia w przypadku stwierdzenia, iż ingerencja w układ pomiarowo rozliczeniowy miała wpły na zafałszowanie pomiarów. W związku z powyższym, w mojej opinii, stwierdzenie istnienia śladów ingerencji nie jest wystarczające do pobierania od odbiorcy opłat z tytułu nielegalnego poboru energii. Przyjęcie za podstawę naliczenia opłat samego faktu np. uszkodzenie plomby jest bezpodstawne, o ile nie zostanie wykazane, że ta ingerencja miała wpły na zafałszowanie pomiarów. Podobnie będzie w sytacji, kiedy układ co prawda nosi ślady ingerencji, ale energia nie była faktycznie pobierana. W uchwale z dnia 10 grudnia 2009 roku (sygn. akt III CZP 107/09) Sąd Najwyższy stwierdził, iż Przedsiębiorstwo energetyczne może obciążyć odbiorcę energii elektrycznej opłatami określonymi w art. 57 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne  tylko wtedy, gdy taka energia została rzeczywiście pobrana. W uzasadnieniu wskazano m.in., że z przepisów ustawy Prawo energetyczne wynika jednoznacznie, że obowiązek wniesienia opłaty powstaje w wypadku nielegalnego "pobierania" energii, a więc faktycznego, a nie tylko potencjalnego, jej odbierania i korzystania z niej. Wskazano, iż przedsiębiorstwo energetyczne nie jest zwolnione z obowiązku udowodnienia szkody i jej wysokości.

Podsumowując, stwierdzenie ingerancji w układ pomiarowo rozliczeniowy, bez wykazania wpływu owej ingerencji na zafałszowanie pomiarów pobranej energii, nie powinno stanowić podstawy do obciążenia odbiorcy opłatą z tytułu nielegalnego poboru. 

SPRAWDZENIE PRAWIDŁOWOŚCI DZIAŁANIA UKŁADU POMIAROWO - ROZLICZENIOWEGO ENERGII ELEKTRYCZNEJ

Każdy odbiorca może żądać od dystrybutora energii elektrycznej sprawdzenia prawidłowości działania układu pomiarowo - rozliczeniowego. Z takimi żądaniami powinni zwracać się przede wszystkim odbiorcy mający wątpliwości co do prawidłowego działania układu. Sprawdzenie powinno odbyć się w terminie 14 dni od dnia zgłoszenia żądania. Odbiorca może zażądać również dokonania laboratoryjnego badania, które powinno być przeprowadzone w terminie 14 dniowym. Jeśli wyniki przeprowadzonych badań nie rozwieją wątpliwości odbiorcy, może on w terminie 30 dni od otrzymania wyników badania laboratoryjnego, może zlecić wykonanie dodatkowej ekspertyzy badanego układu pomiarowo-rozliczeniowego. 

Kto pokrywa koszty?

Obowiązek pokrycia kosztów opisanych badań zależy od tego, czy stwierdzono nieprawidłowości działania badanego układu. Odbiorca (który nie jest właścicielem układu  pomiarowego -  czyli grupa taryfowa G lub C) poniesie koszty badania tylko w przypadku, gdy nie stwierdzono nieprawidłowości w działaniu elementów układu pomiarowo-rozliczeniowego. Jeśli natomiast na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono nieprawidłowości w działaniu układu, przedsiębiorstwo energetyczne zwraca odbiorcy poniesione przez niego koszty oraz dokonuje korekty należności za dostarczoną energię.  

Należy pamiętać, iż zasady zwrotu kosztów nie dotyczą sytuacji, w której nieprawidłowe działanie układu pomiarowo rozliczeniowego wynikało będzie z nielegalnego poboru energii.

 

 

JESZCZE RAZ O KRADZIEŻY ENERGII

O kradzieży energii juz pisałem. Nie jest to jednak temat, który można wyczerpać jednym postem. Wcześniej wspominałem o poglądach wyrażonych w orzecznictwie w zakresie odróżnienia przestępstwa kradzieży energii od oszustwa. Dzisiaj chciałbym zwrócić uwagę na następujące zagadnienie: "czy odpowiedzialności karnej podlega osoba, która pobiera energię z tzw. nielegalnego przyłącza, którego sama nie wykonała?"

Mam na myśli sytuację, w której osoba oskarżona o kradzież energii, pobiera energię wykorzystując wykonane przez inna osobe przyłącze zapewniające pobór energii z pominięciem układu pomiarowo - rozliczeniowego. 

W takiej sprawie, Sąd Najwyższy wydał wyrok (IV KK 167/12 z dnia 25 września 2012), w którym stwierdził, iż dla bytu przestępstwa kradzieży energii nie ma znaczenia fakt, czy osoba pobierająca energię z pominięciem przyjmowanego w stosunkach danego rodzaju sposobu uzyskania lub korzystania z energii, sama podejmowała czynności techniczne w celu uzyskania nielegalnego dostępu do energii. 

Jak podkreślił Sąd Najwyższy, korzystanie z nielegalnego przyłącza i pobieranie w ten sposób energii jest przestępstwem, nawet jeśli owo przyłącze wykonane zostało przez kogoś innego.

Oczywiście, o tym czy konkretny czyn będzie stanowił przestępsto, decydowały będą jeszcze inne czynniki takie jak wina czy społeczna szkodliwość czynu, ale tym zajmę się w nastepnych postach.

NIESKUTECZNY POZEW W ELEKTRONICZNYM POSTĘPOWANIU UPOMINAWCZYM A PRZEDAWNIENIE

 

Mimo, że zagadnienia procedury cywilnej nie są bezpośrednio związane z tematyką mojego bloga, chciałbym w kilku słowach wypowiedzieć się na temat, który mnie zainteresował w ostatnich dniach.

 

W dniu 29 lipca br. do Sądu Najwyższego wpłynęło następujące zagadnienie prawne:

 

"Czy wytoczenie powództwa w elektronicznym postępowaniu upominawczym zakończonym następnie umorzeniem tego postępowania na podstawie art. 505[37] § 1 zd. 2 k.p.c. przerywa bieg terminu przedawnienia?​"

 

Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego, bieg przedawnienia przerywa się m.in przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym,  przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia  lub zabezpieczenia roszczeń.

 

Taką czynnością może być pozew złożony w elektronicznym postępowaniu upominawczym (EPU). Problem pojawia się w sytuacji, kiedy po złożeniu przez pozwanego sprzeciwu od wydanego w EPU nakazu zapłaty i przekazaniu w związku z tym sprawy do sadu właściwości ogólnej (tradycyjnego), powód nie uzupełni braków formalnych pozwu w trybie art. 505[37] § 1 k.p.c. Zgodnie z dyspozycją tego przepisu, w takiej sytuacji sąd umarza postępowanie.

 

Zagadnie, z którym ma zmierzyć się Sąd Najwyższy dotyczy sytuacji, w której w międzyczasie upłynie termin przedawnienia. Czy bieg przedawnienia został przerwany, czy też roszczenie jest już przedawnione?

 

Czekając na stanowisko Sądu Najwyższego pozwolę sobie na przedstawienie własnej opinii w tej sprawie.  

 

Moim zdaniem, działanie podjęte przez powoda tj. złożenie pozwu w EPU i uzyskanie nakazu zapłaty, przerywa bieg przedawnienia. Przede wszystkim powód podjął czynność przed sądem bezpośrednio w celu dochodzenia roszczenia. Brak skutku w postaci przerwania biegu przedawnienia występował by jedynie w przypadkach, w których przepisy kodeksu postępowania cywilnego wyraźnie stanowią, że wniesione przez stronę pismo nie wywołuje skutków prawnych. Tak jest w sytuacji określonej w art. 130 § 2 k.p.c., który wyraźnie stwierdza, iż w razie zwrotu pisma z powodu nieuzupełnienia przez stronę braków formalnych, pismo zwrócone nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma procesowego. Taki sam skutek ustawodawca przewidział w art. 182 § 2 k.p.c, który dotyczy umorzenia zawieszonego postępowania. Taki skutek nie został jednak przewidziany dla przypadków umorzenia postepowania na podstawie 505[37] § 1 k.p.c. Zatem należy przyjąć, iż intencją ustawodawcy było uznanie skutków jakie związane są z wniesieniem pozwu w EPU, pomimo umorzenia postępowania w związku z nieuzupełnieniem braków formalnych po przekazaniu sprawy do sądu właściwości ogólnej. Proponowanie innej wykładni prowadziłoby do stworzenia sankcji, której ustawodawca nie przewidział.
Wykładnia językowa przepisu art. 505[37] § 1 k.p.c. nie budzi żadnych wątpliwości. Nie ma zatem potrzeby przypisywania ustawodawcy intencji, poza tymi, które jasno wynikają z treści w/w przepisu.
 

 

 

 

 

 

TECHNICZNE I EKONOMICZNE WARUNKI PRZYŁĄCZENIA DO SIECI

Istnienie technicznych i ekonomicznych warunków przyłączenia do sieci i dostarczania paliw gazowych lub energii jest jednym z warunków powstania, po stronie przedsiębiorstwa energetycznego, obowiązku zawarcia umowy o przyłączenie do sieci z podmiotami o to się ubiegającymi. 

Jako, że pojęcie to nie ma swojej legalnej definicji, pojawiają się wątpliwości odnośnie jego wykładni.  

Ciężar dowodu, że w konkretnej sytuacji nie istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia i dostarczania paliw gazowych lub energii spoczywa na przedsiębiorstwie energetycznym (orzeczenie SOKIK z dnia 15 czerwca 2009, XVII AmE 114/08). "Warunki techniczne" związane są z istnieniem i stanem infrastruktury sieciowej przedsiębiorstwa. Warunki ekonomiczne z reguły utożsamiane są z przewidywanym kosztem rozbudowy lub modernizacji istniejącej infrastruktury. Samo stwierdzenie konieczności rozbudowy sieci nie jest oczywiście podstawą do uznania, że nie istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wskazuje, iż nawet względnie wysokie koszty związane z rozbudową infrastruktury nie stanowią podstawy do odmowy przyłączenia do sieci. Zwracano uwagę, iż koszty związane z rozbudową sieci uwzględniane są w taryfie przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się dystrybucją. Zapewnia to przedsiębiorstwu zwrot kosztów poniesionych na inwestycję, które finalnie i tak pokryte zostaną przez odbiorców energii lub paliw gazowych.

Zgodnie z art 7 ust. 1 ustawy prawo energetyczne, jeżeli przedsiębiorstwo energetyczne odmówi zawarcia umowy o przyłączenie do sieci, jest obowiązane niezwłocznie pisemnie powiadomić o odmowie jej zawarcia Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki i zainteresowany podmiot, podając przyczyny odmowy.

W przypadku gdy przedsiębiorstwo energetyczne odmówi przyłączenia do sieci z powodu braku warunków ekonomicznych, za przyłączenie do sieci przedsiębiorstwo energetyczne może ustalić opłatę w wysokości uzgodnionej z podmiotem ubiegającym się o przyłączenie. 

W sprawach spornych dotyczących odmowy zawarcia umowy o przyłączenie do sieci rozstrzyga Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, na wniosek strony.

OBOWIĄZEK ZAWARCIA UMOWY O PRZYŁĄCZENIE DO SIECI

Ustawa Prawo energetyczne nakłada na przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych lub energii, obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie do sieci z podmiotami ubiegającymi się o przyłączenie, na zasadzie równoprawnego traktowania. Obowiązek ten staje się aktualny, jeśli:

1. istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci i dostarczania paliw gazowych lub energii,
2. żądający zawarcia umowy spełnia warunki przyłączenia do sieci i odbioru.

Jeśli zatem wymienione powyżej warunki zostaną spełnione, przedsiębiorstwo energetyczne nie może odmówić zawarcia umowy.

Należy jednak pamiętać o wyjątku z określonym w art. 7 ust. 3, na podstawie którego nawet w przypadku istnienia technicznych i ekonomicznych warunków przyłączenia oraz spełnienia warunków przyłączenia przez odbiorcę, przedsiębiorstwo energetyczne nie ma obowiązku zawarcia umowy o przełączenie. Dotyczy to sytuacji, gdy ubiegający się o zawarcie umowy o przyłączenie do sieci nie ma tytułu prawnego do korzystania z nieruchomości, obiektu lub lokalu, do których paliwa gazowe lub energia mają być dostarczane. W opisanej sytuacji po stronie przedsiębiorstwa energetycznego nie powstaje prawny obowiązek zawarcia umowy. Nie oznacza to jednocześnie zakazu jej zawarcia, jednakże decyzja w tym przedmiocie należy do przedsiębiorstwa.

Jeżeli przedsiębiorstwo energetyczne odmówi zawarcia umowy o przyłączenie do sieci, jest obowiązane niezwłocznie pisemnie powiadomić o odmowie jej zawarcia Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki i zainteresowany podmiot, podając przyczyny odmowy.
W kolejnych postach postaram sie przedstawić analizę poszczególnych przesłanek warunkujących powstanie obowiązku zawarcia umowy o przyłączenie do sieci.